احتمالا برای شما هم پیش آمده که در زمان خرید شیرآلات با این سوال روبرو شوید که چه جنس از شیرآلات را خریداری کنید؟ شیرآلات برنجی؟ یا شیرآلات برنزی؟ یا حتی شیرآلاتی از جنس نیکل و کروم و …؟ امروزه آلیاژهای فلزی به‌طور گسترده و فراوانی در اقلام روزمره استفاده می‌شوند و دو نوع از محبوب‌ترین آن‌ها در صنعت تولید شیرآلات و لوازم سرویس‌های بهداشتی، فلزات برنج و برنز هستند. به‌طور کلی باید گفت که برنج آلیاژی است که از ترکیب مس و روی به دست می‌آید. در نقطه مقابل آلیاژ برنز قرار دارد که عمدتاً از مخلوط مس و قلع ساخته می‌شود (البته گاهی اوقات فلزات دیگری نیز در آن قرار دارند). این دو فلز به دلیل ترکیب‌های متفاوتی که دارند، کاربردهای متنوعی دارند. در این مقاله از وبلاگ گلزار هوم قصد داریم تفاوت شیرآلات برنجی و برنزی را بررسی کنیم و ببینیم هر یک از این انواع شیرآلات چه تفاوتی با یکدیگر دارند.
شیرآلات برنزی چیست؟
برای آنکه فرق بین شیرآلات برنجی و برنزی را بدانیم، ابتدا خوب است که با ویژگی‌ها و خصوصیات هر کدام آشنا شویم. همانطور که در مقدمه این مطلب اشاره کردیم، از ترکیب مس و قلع ترکیبی محکم و قابل انعطاف به نام «برنز» به دست می‌آید که در عین حال بسیار مستحکم است و به‌راحتی خرد نمی‌شود. در مصارف مختلفی که از این فلز می‌شود، گاهی اوقات به ترکیب آن فلزاتی مانند نیکل، آلومینیوم و منگنز نیز اضافه می‌کنند. نکته مهم در رابطه با برنز این است که از این ماده فقط می‌توان برای ساخت قطعات فقط از طریق ریختن آن‌ها در قابل یا آسیاب کردنشان با شمش برنزی استفاده کرد.
یکی از خصوصیات مهم برنز حفظ پولیش است. همچنینی، زمانی که مواد افزودنی به آن اضافه می‌شوند، ساینده‌تر می‌شود. از سایر ویژگی‌های این فلز می‌توان به قیمت مناسب و مقاومت بالا در برابر خوردگی اشاره کرد. در زمان انتخاب یک شیر برنزی حتما کاربرد آن را در نظر داشته باشید. برای مثال دریچه‌های برنزی برای محیط‌های خشن مانند سکوهای دریایی یا نفت و گاز انتخابی مناسب هستند. توجه داشته باید که برنز بسیار سخت‌تر از برنج است اما در عین حال شکننده‌تر است.
اگر می خواهید با مزیت و عیب های شیرالات سفید و همچنین کاربرد های آن آشنا شوید به شما پیشنهاد می کنیم مقاله مزایا و معایب شیرالات سفید را مطالعه کنید.
شیرآلات برنجی چیست؟
در قسمت دوم مطلب تفاوت بین شیرآلات برنجی و برنزی باید به این نکته اشاره کرد که فلز برنج بسیار جدید‌تر از برنز است. برنج از ترکیب مس و روی ساخته می‌شود و به شکلی باورنکردنی سازگار است. به همین دلیل، آلیاژهای متعددی از آن ساخته می‌شود. فلز برنج انعطاف‌پذیری بالایی دارد و در زمان برخورد مانند فلز برنز شکننده نیست. برنج نیز مانند برنز در برابر خوردگی بسیار مقاوم است. رنج فلزی منعطف و چکش‌خوار است و در ریخته‌گری و ماشین‌کاری می‌توان از آن استفاده کرد. از مزایای شیرآلات برنجی می‌توان به سرب کمتر اشاره کرد. به همین دلیل، از شیرآلات برنجی معمولا برای ساخت شیرآلات آب آشامیدنی استفاده می‌شود. همچنین، در خطوط گاز طبیعی نیز از شیرهای برنجی استفاده می‌شود. ناگفته نماند که از نظر دوام و عملکرد شیرهای برنجی به شیرهای برنزی برتری دارند.
اگر می خواهید در زمینه شیرالات توپی و انواع آن اطلاعاتی کسب کنید و همچنین با کاربرد های آن آشنا شوید پیشنهاد می شود به مقاله شیرآلات توپی چیست مراجعه کنید.
تفاوت شیرآلات برنجی و برنزی در چیست؟
در ادامه مطلب مهم‌ترین تفاوت شیرآلات برنجی و برنزی را برایتان آورده‌ایم:
۱) استقامت در مقابل گرما
یکی از فرق های مهم شیرآلات برنجی و برنزی استقامت در برابر گرما است. البته باید گفت که هر دو فلز در دمای بالا به‌خوبی کار می‌کنند و مشکلی در عملکردشان به‌وجود نمی‌آید. با این حال، برنج در دمای ۹۳۰ سانتی‌گراد و برنز در دمای ۸۶۵ سانتی‌گراد ذوب می‌شود. همین موضوع ثابت می‌کند که برنج تحمل حرارتی بالاتری دارد. البته خوب است بدانید که در دماهای سرد فلز برنز عملکرد موثرتری دارد.
۲) دوام و ماندگاری
یک تفاوت بین شیرآلات برنجی و برنزی نوع دوام و ماندگاری آن‌هاست. البته از نظر ماندگاری هر دو نوع شیر عملکرد بسیار خوبی دارند. با این حال، شیرهای برنجی در این زمینه کمی بهتر هستند. شیرآلات برنجی در مقایسه با شیرآلات برنزی قوی‌تر، انعطاف‌پذیرتر و البته بادوام‌تر هستند.
۳) روش ساخت
با توجه به اینکه برنج فلز منعطف‌تری است می‌توان در روش‌های مختلفی برای ساخت قطعات از این فلز استفاده کرد. ریخته گری، آهنگری، اکستروژن گرم و کشش سرد همه روش‌های متفاوت ساخت قطعات برنجی است. از طرف دیگر، برای ساخت قطعات برنزی فقط می‌توان از ریخته‌گری و روش مکانیکی کمک گرفت که البته در بسیاری از مواقع قطعه تولید شده سطحی ناهموار دارد. خود ریخته‌گری نیز روش بدون اشکالی نیست و ایجاد حفره های انقباض، تخلخل، مایع شدن و جداسازی از نقایص قطعات تولید شده به این روش است که به دلیل تنوع روش ریخته‌گری، امکان شناسایی آن‌ها بسیار دشوار است.
اگر شیرالات شما هم صدا می دهند و این موضوع باعث شده ذهنتان درگیر آن باشد به شما پیشنهاد می کنیم به صفحه مقاله علت صدای لوله آب مراجعه کنید.
۴) ترکیب با دیگر فلزات
چهارمین مورد از فرق بین شیرآلات برنجی و برنزی مربوط به میزان ناخالصی و ترکیب دیگر فلزات در آن‌هاست. فلز برنج ۲ تا ۳ درصد سرب دارد. این در حالی است که فلز برنز معمولا بیش از ۵ درصد حاوی سرب است. به همین دلیل، بهتر است در شیرهای آشامیدنی از شیرآلات برنجی استفاده شود.
۵) رنگ و رابط
پنجمین مورد از تفاوت شیرآلات برنجی و برنزی رنگ آن‌هاست. هر دو فلز از مس تشکیل شده‌اند، با این حال سایر ترکیبات موجود در آن‌هاست که رنگ‌شان را تعیین می‌کند. دریچه‌های برنجی معمولا زرد رنگ هستند و رنگی شبیه به رنگ طلا دارند. رنگ دریچه‌های برنزی نیز قهوه‌ای متمایل به قرمز است. البته که هر دو فلز می‌توانند روکش‌های کروم رنگ هم داشته باشند.
۶) قیمت
توجه داشته باشید که قیمت قطعات مختلف را نمی‌توان با یکدیگر مقایسه کرد. با این حال، باید اشاره کرد که قیمت برنز نزدیک به ۳ تا ۴ برابر قیمت برنج است. دلیل این موضوع، قیمت کمتر فلز روی است که در برنج استفاده می‌شود. همچنین، انعطاف‌پذیری برنج و امکان استفاده از آن در ماشین‌کاری هزینه‌های ساخت قطعات برنجی را کاهش می‌دهد. از طرف دیگر، قطعات برنزی نیاز به جلای بیشتری دارند و پرداخت دندانه‌دار بیرونی آن‌ها باعث افزایش قیمت‌شان می‌شود.
جمع بندی
در این مقاله از وبلاگ گلزار هوم تلاش کردیم تا شیرآلات برنجی و برنزی را بررسی کرده و به تفاوت آن‌ها بپردازیم. امیدواریم که اطلاعات آورده شده در این مطلب برایتان مفید بوده باشد. نظر شما درباره فرق شیرآلات برنجی و برنزی چیست؟ پیشنهادات و تجربیات خودتان را از طریق بخش دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.