استیل به دلیل مقاومت بالای خود در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی، یکی از پرکاربردترین مواد در آشپزخانه، صنعت و ساختمان‌سازی است. با این حال، گاهی اوقات حتی استیل نیز ممکن است دچار زنگ‌زدگی شود. بسیاری از ما با مشکلاتی مانند از بین بردن زنگ زدگی آبچکان استیل یا سایر وسایل استیل در آشپزخانه روبه‌رو هستیم. اما چرا برخی وسایل استیل زنگ می‌زنند و چطور می‌توان این لکه‌های مزاحم را از بین برد؟
در این مقاله، مؤثرترین روش‌های از بین بردن زنگ زدگی استیل را بررسی خواهیم کرد و ۵ راهکار کلی و ۵ روش خانگی مانند از بین بردن زنگ زدگی استیل با جوش شیرین برای تمیز کردن استیل‌های زنگ‌زده معرفی می‌کنیم. اگر سینک، قابلمه، یا سایر وسایل استیل شما دچار زنگ‌زدگی شده است، این راهکارها به شما کمک می‌کنند تا دوباره سطحی تمیز و براق داشته باشید.
استیل چیست و چرا زنگ می‌زند؟
استیل یک آلیاژ آهن است که با ترکیب کروم، نیکل و سایر عناصر، در برابر خوردگی مقاوم می‌شود. در واقع، لایه‌ای نامرئی از اکسید کروم روی سطح استیل تشکیل می‌شود که از آن در برابر زنگ‌زدگی محافظت می‌کند.
اما در برخی شرایط، این لایه محافظ آسیب می‌بیند و زنگ زدگی روی استیل ظاهر می‌شود. دلایل اصلی زنگ‌زدگی استیل شامل موارد زیر است:
✔ رطوبت و تماس مداوم با آب (به‌خصوص در محیط‌هایی مانند آشپزخانه و حمام)
✔ مواد اسیدی و شوینده‌های قوی که لایه محافظ را از بین می‌برند
✔ خراش‌ها و آسیب‌های فیزیکی که به سطح استیل وارد می‌شود
✔ تماس با فلزات زنگ‌زده که باعث انتقال زنگ‌زدگی می‌شود
با دانستن این نکات، حالا بیایید ۵ روش کلی برای از بین بردن زنگ زدگی استیل را بررسی کنیم.
۵ روش کلی برای از بین بردن زنگ زدگی استیل
برای از بین بردن زنگ زدگی استیل، بسته به شدت زنگ‌زدگی، روش‌های مختلفی وجود دارد. در اینجا ۵ نحوه از بین بردن زنگ زدگی استیل که معمولاً در صنایع، کارگاه‌های حرفه‌ای و تعمیرات تخصصی استفاده می‌شوند را با جزئیات کامل معرفی می‌کنیم:
۱. استفاده از پولیش‌های مخصوص استیل
پولیش‌های مخصوص استیل، ترکیبات ساینده‌ای ملایم دارند که زنگ‌زدگی را به‌راحتی از سطح فلز جدا می‌کنند. این روش باعث براق شدن و احیای استیل نیز می‌شود.
نحوه استفاده:
● سطح استیل را با یک دستمال مرطوب تمیز کنید تا گرد و غبار و چربی‌ها پاک شوند.
● مقدار کمی از پولیش استیل را روی یک پارچه نرم یا پد میکروفایبر بریزید.
● با حرکات دایره‌ای و یکنواخت سطح زنگ‌زده را مالش دهید.
● بعد از چند دقیقه، سطح را با یک دستمال تمیز و خشک کنید.
پولیش‌های استیل را می‌توان از فروشگاه‌های ابزارآلات، لوازم صنعتی یا فروشگاه‌های تخصصی خودرو تهیه کرد.
۲. سمباده‌کشی ملایم برای زنگ‌زدگی‌های عمیق
اگر زنگ‌زدگی شدیدتر و گسترده‌تر باشد، سمباده‌کشی می‌تواند به پاک‌سازی سطح کمک کند. این روش در کارگاه‌های صنعتی و برای قطعاتی که به پولیش حساس نیستند، کاربرد دارد.
نحوه استفاده:
● از سمباده با گریت نرم (۳۲۰ تا ۶۰۰) استفاده کنید. (عدد پایین‌تر، زبرتر است)
● سطح استیل را کمی مرطوب کنید تا اصطکاک کمتر شود.
● با حرکات رفت و برگشتی ملایم سطح را سنباده بزنید.
● پس از حذف زنگ‌زدگی، از پولیش استیل یا روغن محافظ برای افزایش دوام سطح استفاده کنید.
این روش را فقط برای زنگ‌زدگی‌های عمیق استفاده کنید؛ زیرا ممکن است سطح استیل را دچار خراش کند.
۳. استفاده از محلول‌های شیمیایی ضد زنگ
در صنایع، برای از بین بردن زنگ از روی استیل از محلول‌های حاوی اسید فسفریک یا اسید اگزالیک استفاده می‌شود. این ترکیبات باعث حل شدن زنگ و بازگشت درخشندگی به استیل می‌شوند.
نحوه استفاده:
● دستکش و عینک محافظ بپوشید، زیرا این محلول‌ها قوی هستند.
● مقدار کمی از محلول ضد زنگ را روی یک پارچه نرم بریزید.
● سطح زنگ‌زده را آرام مالش دهید تا زنگ از بین برود.
● سطح را با آب گرم بشویید و سپس با دستمال خشک کنید.
این روش را روی وسایل استیل آشپزخانه ( شیر ظرفشویی، سینک و . . . ) یا ظروف استفاده نکنید، زیرا ممکن است باقی‌مانده مواد شیمیایی روی سطح بماند و برای سلامتی مضر باشد.
۴. روش الکترولیز برای پاک کردن زنگ‌زدگی سنگین
الکترولیز، یک روش پیشرفته و تخصصی برای از بین بردن زنگ زدگی روی استیل است که در کارگاه‌های حرفه‌ای استفاده می‌شود. در این روش، جریان الکتریکی از طریق یک الکترولیت (مانند آب و جوش‌شیرین) عبور می‌کند و زنگ را از سطح استیل جدا می‌کند.
نحوه انجام کار:
● یک سطل بزرگ آب تهیه کنید و مقداری جوش شیرین یا کربنات سدیم به آن اضافه کنید.
● قطعه استیل زنگ‌زده را داخل محلول بگذارید.
● یک آند (فلز قربانی) مانند آهن یا فولاد را در مقابل استیل قرار دهید.
● یک باتری ۱۲ ولت یا شارژر خودرو را به مدار متصل کنید (قطب مثبت به آند و قطب منفی به استیل).
● بعد از چند ساعت، زنگ‌زدگی از سطح استیل جدا می‌شود.
این روش برای قطعات صنعتی، ابزارهای زنگ‌زده و فلزات سنگین ایده‌آل است اما برای وسایل استیل خانگی توصیه نمی‌شود.
۵. روغن‌کاری و استفاده از پوشش‌های محافظ برای جلوگیری از زنگ‌زدگی مجدد
پس از از بین بردن زنگ‌زدگی استیل، لازم است یک پوشش محافظ ایجاد کنید تا از زنگ‌زدگی مجدد جلوگیری شود. بهترین گزینه‌ها شامل:
● روغن‌های مخصوص استیل (مانند روغن معدنی یا روغن صنعتی)
● اسپری‌های ضد زنگ (Anti-rust Spray)
● واکس مخصوص استیل
نحوه استفاده:
● سطح استیل را کاملاً تمیز و خشک کنید.
● مقدار کمی روغن یا اسپری ضد زنگ را روی یک پارچه نرم بریزید.
● سطح را با حرکات دایره‌ای ماساژ دهید تا لایه‌ای نازک از محافظ ایجاد شود.
● هرچند وقت یک‌بار این کار را تکرار کنید تا استیل براق بماند.
یکی از مشکلات رایج در آشپزخانه، زنگ زدن زیر سینک ظرفشویی است که می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله رطوبت بالا و تماس با مواد شوینده قوی رخ دهد. اگر می‌خواهید بدانید علت زنگ زدن زیر سینک ظرفشویی چیست و چگونه می‌توان از آن جلوگیری کرد، این مقاله را مطالعه کنید.
۵ روش خانگی برای از بین بردن زنگ زدگی استیل
در خانه، می‌توان با استفاده از مواد طبیعی و بدون نیاز به مواد شیمیایی قوی، زنگ‌زدگی را از روی استیل پاک کرد. این روش‌ها مخصوصاً برای از بین بردن زنگ زدگی آبچکان استیل، سینک، قابلمه، قاشق و چنگال و دیگر وسایل آشپزخانه که در تماس مداوم با آب هستند، بسیار مؤثر و بی‌خطر هستند.
۱. از بین بردن زنگ زدگی استیل با جوش شیرین
از بین بردن زنگ زدگی استیل با جوش شیرین به دلیل خاصیت سایندگی ملایم آن، بدون ایجاد خراش بر روی سطح استیل، زنگ‌زدگی را به‌راحتی پاک می‌کند. این روش به‌ویژه برای از بین بردن زنگ‌زدگی‌های سطحی و لکه‌های کوچک زنگ روی استیل بسیار مناسب است.
روش استفاده:
● یک قاشق غذاخوری جوش شیرین را با مقدار کمی آب مخلوط کنید تا خمیری شکل بگیرد.
● خمیر را روی محل زنگ‌زدگی بمالید و اجازه دهید ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بماند.
● با یک اسفنج نرم یا مسواک قدیمی، سطح را به‌آرامی مالش دهید تا زنگ‌ها جدا شوند.
● سطح را با آب ولرم بشویید و با یک دستمال خشک کنید تا از تشکیل لکه‌های جدید جلوگیری شود.
۲. از بین بردن زنگ زدگی استیل با سرکه سفید
سرکه سفید به دلیل خاصیت اسیدی، زنگ را حل کرده و باعث می‌شود استیل براق و درخشان شود. این روش برای لکه‌های زنگی که به‌تازگی ایجاد شده‌اند کاربرد دارد. برای رفع زنگ زدگی استیل این روش یکی از مرسوم ترین روش های موجود است.
روش استفاده:
● یک دستمال نرم یا حوله کاغذی را به سرکه سفید آغشته کنید و روی لکه‌های زنگ قرار دهید.
● اجازه دهید ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بماند تا زنگ‌زدگی را شل کند.
● با یک اسفنج نرم، سطح را به‌آرامی بسابید تا زنگ‌ها از بین بروند.
● در نهایت، سطح را با آب بشویید و با پارچه خشک کنید تا از ایجاد لکه‌های جدید جلوگیری شود.
نکته: برای افزایش قدرت پاک‌کنندگی، می‌توان مقداری نمک روی محل زنگ‌زده پاشید و سپس از سرکه استفاده کرد.
۳. از بین بردن زنگ زدگی استیل با نوشابه
از بین بردن زنگ زدگی استیل با نوشابه به دلیل داشتن اسید فسفریک، خاصیت ضد زنگ دارد و می‌تواند زنگ‌زدگی‌های سطحی را به‌طور مؤثر از بین ببرد. این روش به‌ویژه برای از بین بردن زنگ زدگی استیل روی وسایل کوچک مانند چاقو، قاشق و قفسه‌های استیل بسیار مناسب است.
روش استفاده:
● یک دستمال را به نوشابه آغشته کنید و روی محل زنگ قرار دهید.
● حدود ۱۰ دقیقه صبر کنید تا اسید فسفریک، زنگ را حل کند.
● با یک اسفنج یا مسواک نرم، محل زنگ را به‌آرامی بسابید.
● سپس با آب بشویید و با پارچه خشک کنید تا سطح براق شود.
نکته: اگر زنگ‌زدگی عمیق‌تر است، می‌توانید وسیله استیل را داخل یک ظرف پر از نوشابه قرار دهید و بعد از ۳۰ دقیقه، آن را تمیز کنید.
۴. استفاده از لیمو و نمک برای پاک کردن زنگ
ترکیب اسیدی آب‌لیموی طبیعی با خاصیت سایندگی نمک، یک پاک‌کننده‌ی قوی برای از بین بردن زنگ زدگی آبچکان استیل و دیگر وسایل استیل آشپزخانه ایجاد می‌کند. این روش برای سینک استیل، شیرآلات و قفسه‌های استیل آشپزخانه بسیار مؤثر است.
روش استفاده:
● مقداری نمک روی محل زنگ‌زده بپاشید.
● نصف یک لیموترش را روی نمک بمالید تا ترکیب اسیدی و ساینده‌ی آن فعال شود.
● حدود ۱۰ دقیقه صبر کنید تا زنگ‌زدگی نرم شود.
● با یک اسفنج نرم یا برس، سطح را به‌آرامی بسابید.
● سپس با آب بشویید و کاملاً خشک کنید.
نکته: اگر زنگ‌زدگی شدید باشد، چند قطره سرکه سفید به این ترکیب اضافه کنید تا تأثیر آن را تقویت کنید.
۵. استفاده از سیب‌زمینی برای از بین بردن زنگ زدگی روی استیل
شاید کمی غیرعادی به نظر برسد، اما سیب‌زمینی حاوی اسید اگزالیک است که در روش از بین بردن زنگ زدگی استیل مؤثر است و به پاک‌سازی زنگ از روی استیل کمک می‌کند. این روش برای وسایلی مانند چاقو، درب‌های استیل و ظروف آشپزخانه‌ی زنگ‌زده بسیار کارآمد است.
روش استفاده:
● یک سیب‌زمینی را از وسط نصف کنید.
● مقداری جوش شیرین یا نمک روی سطح برش خورده‌ی سیب‌زمینی بپاشید.
● سیب‌زمینی را مستقیماً روی محل زنگ‌زده بمالید و اجازه دهید ۱۰ دقیقه بماند.
● با یک پارچه نرم، سطح را تمیز کنید و سپس با آب بشویید.
● در نهایت، سطح را با دستمال خشک کنید تا از زنگ‌زدگی مجدد جلوگیری شود.
انتخاب بین شلنگ پلاستیکی و استیل برای سینک یا لوازم خانگی می‌تواند تأثیر زیادی بر دوام و عملکرد آن‌ها داشته باشد. اگر نمی‌دانید کدام گزینه برای شما مناسب‌تر است، مقایسه شلنگ پلاستیکی و استیل را بخوانید تا مزایا و معایب هرکدام را بررسی کنید.
چگونه از زنگ‌زدگی لوازم استیل در خانه جلوگیری کنیم؟
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است! اگرچه از بین بردن زنگ زدگی استیل کار دشواری نیست، اما اگر از ابتدا از وسایل استیل به درستی مراقبت کنیم، می‌توانیم از ایجاد لکه‌های زنگ‌زدگی جلوگیری کنیم و طول عمر آن‌ها را افزایش دهیم. در این بخش، نکات و روش‌هایی را معرفی می‌کنیم که کمک می‌کنند آبچکان استیل، سینک، قاشق و چنگال، قابلمه‌ها و دیگر وسایل استیل آشپزخانه بدون لکه و زنگ‌زدگی باقی بمانند.
۱. وسایل استیل را همیشه خشک نگه دارید
رطوبت، یکی از اصلی‌ترین دلایل زنگ‌زدگی استیل است. اگر آب برای مدت طولانی روی سطح استیل باقی بماند، می‌تواند باعث ایجاد زنگ شود.
✔ بعد از هر بار شست‌وشو، وسایل استیل را کاملاً خشک کنید.
✔ از یک پارچه نرم یا دستمال نخی برای خشک کردن استفاده کنید تا لکه‌های آب روی سطح باقی نماند.
✔ اگر سینک یا آبچکان استیل دارید، اجازه ندهید آب روی آن بماند و پس از هر بار استفاده، آن را خشک کنید.
۲. از تماس طولانی‌مدت با مواد اسیدی جلوگیری کنید
مواد اسیدی مانند سرکه، آبلیمو و حتی برخی مواد غذایی شور می‌توانند باعث آسیب به پوشش محافظ استیل شوند و آن را در معرض زنگ‌زدگی قرار دهند.
✔ لوازم استیل را بعد از تماس با مواد اسیدی فوراً بشویید و خشک کنید.
✔ از ریختن آبلیمو، سرکه یا مواد شوینده قوی روی وسایل استیل خودداری کنید، مگر اینکه برای تمیزکاری برنامه‌ریزی‌شده باشد.
۳. از مواد شوینده مناسب برای تمیز کردن استیل استفاده کنید
بعضی شوینده‌های شیمیایی قوی که دارای کلر یا آمونیاک هستند، می‌توانند سطح استیل را تخریب کنند و باعث شوند که لایه محافظ آن از بین برود. این اتفاق باعث می‌شود که استیل سریع‌تر زنگ بزند.
✔ از شوینده‌های مخصوص استیل یا صابون‌های ملایم استفاده کنید.
✔ از سیم ظرفشویی زبر برای تمیز کردن استیل استفاده نکنید، زیرا باعث ایجاد خراش و تسریع زنگ‌زدگی می‌شود.
✔ برای تمیز کردن لکه‌های چربی و کثیفی، یک دستمال نرم یا اسفنج مناسب استفاده کنید.
۴. لوازم استیل را در جای مناسب نگهداری کنید
قرار دادن وسایل استیل در محیط‌های مرطوب یا کنار وسایل زنگ‌زده، می‌تواند زنگ را به سطح استیل منتقل کند.
✔ چاقوها، قاشق و چنگال‌های استیل را در جای خشک و به دور از رطوبت نگهداری کنید.
✔ از قرار دادن ظروف استیل در محیط‌های بسته و نمناک، مانند کابینت‌های نزدیک سینک، خودداری کنید.
✔ در آبچکان استیل خود، ظروف زنگ‌زده یا آهنی قرار ندهید، زیرا زنگ می‌تواند به استیل انتقال پیدا کند.
۵. از پوشش‌های محافظ برای استیل استفاده کنید
برای جلوگیری از زنگ‌زدگی، می‌توان از روغن‌های مخصوص استیل یا اسپری‌های محافظ استفاده کرد. این مواد یک لایه نازک روی سطح ایجاد می‌کنند که مانع از تماس مستقیم هوا و رطوبت با استیل می‌شود.
✔ هر چند وقت یک‌بار، مقدار کمی روغن زیتون یا روغن مخصوص استیل را روی یک دستمال بریزید و سطح وسایل استیل را با آن بمالید.
✔ برای سینک استیل، می‌توان از واکس‌های مخصوص براق‌کننده استیل استفاده کرد تا جلوی ایجاد زنگ‌زدگی را بگیرد.
اگر در انتخاب بین سینک گرانیتی و استیل تردید دارید، بهتر است ویژگی‌ها، مزایا و معایب هرکدام را بررسی کنید. در این مقاله، سینک گرانیتی یا استیل را مقایسه کرده‌ایم تا به شما در تصمیم‌گیری کمک کنیم.
جمع‌بندی
از بین بردن زنگ زدگی استیل به روش‌های مختلفی امکان‌پذیر است، از روش‌های حرفه‌ای مانند پولیش و سمباده‌کشی گرفته تا راهکارهای خانگی مثل جوش شیرین، سرکه و نوشابه. اگر به دنبال یک روش کم‌هزینه و مؤثر هستید، روش‌های خانگی می‌توانند بدون آسیب رساندن به سطح استیل، زنگ‌زدگی را کاملاً از بین ببرند.
اگر وسایل استیل شما دچار زنگ‌زدگی شده‌اند، نگران نباشید! با استفاده از این راهکارهای ساده و قابل‌دسترس، می‌توانید آن‌ها را مثل روز اول براق و درخشان کنید.
سوالات متداول چگونه می‌توان از بین بردن زنگ زدگی آبچکان استیل را انجام داد؟
برای از بین بردن زنگ زدگی آبچکان استیل، می‌توانید از روش‌هایی مانند استفاده از جوش شیرین یا سرکه سفید استفاده کنید. این روش‌ها به طور مؤثر زنگ‌زدگی‌ها را از بین می‌برند بدون اینکه آسیبی به سطح استیل وارد کنند. چه روش‌هایی برای از بین بردن زنگ زدگی استیل وجود دارد؟
از بین بردن زنگ زدگی استیل به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. یکی از مؤثرترین روش‌ها استفاده از جوش شیرین است که بدون آسیب به سطح استیل زنگ را پاک می‌کند. همچنین نوشابه، سرکه و روش‌های خانگی دیگر نیز برای این کار مؤثر هستند. چطور می‌توان از بین بردن زنگ زدگی استیل با جوش شیرین را انجام داد؟
برای از بین بردن زنگ زدگی استیل با جوش شیرین، کافی است یک قاشق جوش شیرین را با مقداری آب مخلوط کرده و به‌صورت خمیر درآورید. سپس این خمیر را روی سطح زنگ‌زده استیل بمالید، اجازه دهید مدتی بماند و بعد از آن با اسفنج نرم پاک کنید. آیا از بین بردن زنگ زدگی استیل با نوشابه مؤثر است؟
بله، از بین بردن زنگ زدگی استیل با نوشابه یکی از روش‌های مؤثر برای از بین بردن زنگ‌زدگی‌های سطحی است. نوشابه به دلیل داشتن اسید فسفریک به راحتی زنگ‌زدگی‌ها را حل کرده و سطح استیل را تمیز می‌کند.