شیر ظرفشویی یکی از پرمصرف ترین وسایل آشپزخانه است که هر روز بارها از آن استفاده می‌کنیم. بخش مهم آن، علمک یا همان لوله خمیده بالای آن است. وظیفه هدایت آب به سینک را بر عهده دارد. اما با گذشت زمان، علمک ممکن است دچار مشکلاتی مانند چکه کردن، نشتی آب، سفت شدن در حرکت یا حتی شکستگی شود. این مشکلات علاوه بر ایجاد مزاحمت در استفاده روزمره، باعث هدر رفتن آب و افزایش هزینه‌ها نیز می‌شوند.
در ادامه، به‌صورت مرحله به مرحله روش تعویض علمک شیر آب، دلایل خرابی و نکات مهمی که باید بدانید را بررسی می‌کنیم.
چرا نیاز به تعویض علمک شیر ظرفشویی پیدا می‌کنیم؟
دلایل مختلفی وجود دارد که ممکن است شما را مجبور به تعویض یا تعمیر علمک کند:
- نشتی و چکه کردن آب: اغلب به دلیل خراب شدن اورینگ‌های پلاستیکی یا خشک شدن واشرها نیاز به تعمیر یا تعویض دارد.
- شل شدن علمک: با گذشت زمان، پیچ اتصال یا بست علمک شل میشود و علمک به‌راحتی حرکت می‌کند.
- فرسودگی یا شکستگی: گاهی به دلیل ضربه یا فشار بیش از حد، علمک ترک می‌خورد یا دچار شکستگی میشود.
- ظاهر قدیمی یا تغییر دکوراسیون آشپزخانه: برخی افراد برای زیبایی و هماهنگی با طراحی جدید آشپزخانه، علمک قدیمی را با مدلهای مدرن تعویض می‌کنند.
علاوه بر این، تعویض علمک جدید گاهی می‌تواند باعث بهبود جریان آب و حتی افزایش فشار آب بدون پمپ شود، مخصوصاً اگر علمک قبلی دچار گرفتگی یا رسوب شده باشد.
ابزار و وسایل مورد نیاز برای تعویض علمک شیر آب
قبل از شروع کار، بهتر است ابزارهای لازم را آماده کنید:
- آچار آلن (برای باز کردن پیچ علمک)
- آچار فرانسه یا انبردست
- اورینگ یا واشرهای جدید
- علمک نو (مطابق با مدل شیر ظرفشویی شما)
- مقداری گریس یا روان‌کننده مخصوص واشر
برای انتخاب شیر ظرفشویی متناس با علمک خود میتوانید به فروشگاه گلزارهوم مراجعه کنید و از بین مدلهای متنوع و با کیفیت خارجی انتخاب کنید.
آموزش گام به گام تعویض علمک شیر ظرفشویی
فرآیند تعویض علمک شیر ظرفشویی چندان سخت نیست و اگر ابزارهای لازم را آماده کرده باشید، در کمتر از ۲۰ دقیقه میتوانید این کار را انجام دهید. مراحل زیر را با دقت دنبال کنید:
مرحله اول: بستن شیر آب
ابتدا شیر فلکه اصلی آب آشپزخانه را ببندید تا هنگام باز کردن قطعات، آب به بیرون نریزد. شیر را باز کنید تا فشار آب و مقدار باقی مانده خارج شود.
مرحله دوم:باز کردن پیچ علمک
در قسمت پایین علمک (محل اتصال به بدنه شیر) معمولاً یک پیچ علمک شیر ظرفشویی ریز قرار دارد که با آچار آلن باز میشود. آن را شل کنید تا علمک آزاد شود. گاهی پیچ، زیر یک کاپ دکوری (decorative cap) یا نگین مخفی شده با یک پیچ‌گوشتی صافِ نازک آرام آن را بیرون بزنید.
در برخی مدل‌ها، علمک با یک مهره یا قفل پلاستیکی نگه داشته شده است که با آچار باز میشود.
مرحله سوم: جدا کردن علمک قدیم
بعد از شل شدن پیچ، علمک را به سمت بالا بکشید و کمی چپ و راست بچرخانید تا آزاد شود.اگر گیر کرده، آرام به اطراف بچرخانید و با ضربه نرم تکان بدهید. از ضربه محکم یا ابزار فلزی برای ضربه زدن خودداری کنید (ممکن است روکش آسیب ببیند).
مرحله چهارم: بررسی اورینگ‌ها
روی محل اتصال علمک، چند اورینگ لاستیکی وجود دارد که وظیفه آب‌بندی را بر عهده دارند. معمولاً علت اصلی نشتی و چکه همین اورینگ‌های فرسوده هستند. آن‌ها را بررسی کرده و در صورت نیاز تعویض کنید.
مرحله پنجم: نصب علمک جدید
علمک جدید را روی محل قرارگیری بگذارید و آن را به آرامی فشار دهید تا کاملاً در جای خود قرار گیرد. پیچ یا مهره نگهدارنده را دوباره جا بزن ولی در ابتدا فقط دستی یا نیمه‌سفت کن تا بتوانی تنظیمات نهایی را انجام دهی. در همین مرحله میتوانید نحوه بستن علمک شیر ظرفشویی قدیمی را به عنوان راهنمایی برای نصب صحیح رعایت کنید.
مرحله ششم: بستن پیچ اتصال
پس از جا افتادن کامل، پیچ را با آچار آلن به اندازه کافی محکم کنید تا سفت شدن علمک شیر ظرفشویی مناسب باشد و لق نزند. سفت‌کردن بیش از حد می‌تواند اورینگ را له کند یا رزوه‌ها را خراب کند — محکم اما محتاط.
مرحله هفتم: باز کردن شیر آب و تست نهایی
شیر آب را باز کنید و به آرامی عمل باز و بسته کردن و حرکت چرخشی علمک را بررسی کنید باید روان و بدون گیر باشد.
بررسی کنید که از اطراف علمک نشتی وجود نداشته باشد. اگر نشتی مشاهده کردید، دوباره اورینگ‌ها را چک کنید.محل اتصال را با دست یا دستمال بررسی کن برای هر نشتی.
اگر نشتی دیدی شیر را ببند، پیچ را کمی سفت‌تر کن یا اورینگ را دوباره چک کن. اگر بعد از دوباره‌بستن هنوز نشتی هست، علمک را بیرون بیاور و محل نشیمن و اورینگ را بازبینی کن.
گاهی کاربران با مشکل مربوط به شیرآلات اتوماتیک یا سنسوری مواجه می‌شوند. بررسی و تعمیر علمک می‌تواند درک بهتری از علت کار نکردن شیرآلات چشمی به شما بدهد و راهکار مناسبی برای رفع مشکل ارائه کند.
مشکلات رایج علمک شیر آب و راه‌حل‌ها
در بسیاری از موارد قبل از اینکه مجبور به تعویض علمک شیر ظرفشویی شوید، میتوانید مشکل را با تعمیر یا تعویض قطعات جزئی برطرف کنید. در ادامه به رایج‌ترین ایرادها و روش رفع آن‌ها اشاره می‌کنیم:
۱. چکه کردن آب از زیر علمک
علت خراب شدن اورینگ یا سفت نبودن پیچ اتصال است. راه‌حل آن تعویض اورینگ‌ها و محکم کردن پیچ است.
۲. نشتی از بالای علمک یا دهانه خروجی
علت ،تجمع رسوب آب یا خشک شدن اورینگ‌ها است با تمیز کردن محل اتصال و چرب کردن اورینگ‌ها با گریس سیلیکونی مشکل حل می شود.
۳. کاهش فشار آب
یکی دیگر از مشکلات رایج این است که آب خروجی از علمک ضعیف میشود. دلیلش معمولاً گرفتگی سر علمک به خاطر رسوب و ذرات موجود در آبه. سر علمک رو باز کنید و فیلترش رو با سرکه یا آب جوش تمیز کنید. در صورتی که گرفتگی شدید باشه و با شست‌وشو برطرف نشه، تعویض علمک بهترین گزینه است.
بیشتر مشکلات علمک با تعمیرات جزئی مثل تعویض اورینگ، تمیز کردن رسوب یا سفت کردن پیچ‌ها برطرف میشن. فقط در مواقعی که علمک ترک بخوره یا خیلی فرسوده باشه، باید اون رو کاملاً عوض کرد.
جمع‌بندی
تعویض علمک شیر ظرفشویی یک کار ساده و کم‌هزینه است که با کمی دقت و داشتن ابزار لازم میتوانید به‌راحتی در خانه انجام دهید. این کار از هدر رفتن آب و افزایش قبض جلوگیری می‌کند و عمر شیر ظرفشویی شما را هم افزایش می‌دهد.
سوالات متداول
1. تعویض علمک شیر ظرفشویی چقدر زمان می‌برد؟
معمولاً با داشتن ابزار مناسب، کل فرآیند تعویض علمک شیر ظرفشویی کمتر از ۲۰ دقیقه طول می‌کشد. اگر قبلاً تجربه فنی داشته باشید، حتی سریع‌تر هم انجام میشود. 2. از کجا بفهمم علمک شیر ظرفشویی نیاز به تعویض دارد؟
اگر علمک در هنگام چرخش سفت شده، آب از محل اتصال نشت می‌کند یا بدنه آن ترک دارد، بهتر است آن را تعویض کنید. در غیر این صورت، تعمیر جزئی کافی است. 3. برای تعویض علمک شیر ظرفشویی چه ابزارهایی لازم است؟
به آچار آلن، آچار فرانسه، اورینگ جدید، گریس سیلیکونی و علمک نو نیاز دارید. 4. آیا خودمان می‌توانیم علمک شیر ظرفشویی را تعویض کنیم؟
بله. با رعایت مراحل ساده (بستن آب، باز کردن پیچ، نصب علمک جدید) میتوانید بدون نیاز به تعمیرکار این کار را انجام دهید.